یک سوال اساسی در اعجاز قرآن

آيا اعجاز، در سلسله علل و اسباب طوليه است يا عرضيه؟

پرسش اصلي اين است: كاري كه پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله به اذن خدا و به اعجاز انجام مي‏دهد، آيا در سلسله عرضيه علل و اسباب قرار مي‏گيرد يا در سلسله طوليه؟ آيا شفاي بيمار، همان‏طوري كه -به اذن خداوند- مستند به رژيم غذائي يا دارو و درمان است، مستند به دعاي پيامبر است؟ آيا دعا و دوا، در عرض يكديگرند يا در طول يكديگر؟ به زبان ساده‏تر، آيا دعا به موازات دوا اثر مي‏كند يا از بالاي سر و مسلط بر آن؟
اگر فرضا روزي دارويي كشف شود كه مرده را زنده كند، آيا زنده شدن مردگان به وسيله حضرت عيسي عليه‏السلام در عرض اين داروست يا در طول آن؟
ممكن است برخي از معجزات، فعل خداوند باشد، نه فعل پيامبر. چنانكه قرآن، كلام خداست، نه كلام پيامبر. گاهي چنين است كه خداوند، معني را به قلب پيامبر الهام مي‏كند و پيامبر دريافتهاي خود را به كلام و به زبان خود، بيان مي‏كند. در اين صورت، كلام، كلام پيامبر است؛ ولي گاهي خداوند خودِ كلام را به قلب پيامبر الهام مي‏كند و پيامبر همان كلام القاء شده خداوند را به زبان مي‏آورد و به اطلاع مردم مي‏رساند. هرچند كلام اول هم مع‏الواسطه كلام خداست، ولي كلام دوم، كلام بلاواسطه خداست؛ چنانكه قرآن مي‏فرمايد:
«نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الأَمِينُ* عَلي قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ المُنْذِرينَ»1.
«روح الأمين، آن (قرآن) را بر قلب تو فرود آورد، تا از انذار كنندگان باشي».
در مورد قرآن كه كلام بلاواسطه خداوند است، اين سؤال مطرح است كه آيا خداوند كلام خود را بدون وساطت علل و اسباب، معجز ساخته، يا اين كه مانند ساير كارهايش از مجراي علل و اسباب مادي و غير مادي، چنين كرده است؟
برخي در مورد معجزه، قائل به «صرفه» شده‏اند.
مقصود از صرفه اين است كه خداوند مردم را از اين كه مثل قرآن بياورند، باز مي‏دارد و اين توان را از آنان سلب مي‏كند، براساس نظريه صرفه، آوردن مثل قرآن، كار غير ممكن نيست؛ ولي خداوند مانع(صارف) آنهاست. در اين صورت، او سبب‏سوزي مي‏كند و از فراز همه علل و اسباب، مانع تأثير آنها مي‏شود. همين هم ممكن است بلاواسطه باشد و ممكن است از طريق علل و اسباب باشد.
احتمال ديگر اين است كه خداوند اعجاز بودن قرآن را هم مانند ساير كارهايش در قالب سلسله طوليه و عرضيه انجام داده و به آن خاصيّتي بخشيده كه مثلش را نتوان آورد.

برچسب‌ها: اعجاز چیست؟,یک سوال د رباره اعجاز,سوال اصلی اعجاز,قرآن کریم ,حروف رمز,اعجاز قرآن,

مترجم سایت

کد نمایش پیغام